US attacks on Iran: शांततेच्या नोबेलसाठी 'बालहट्ट' लावलेल्या डोनाल्ड ट्रम्पना 'इराणी जुगार' देशात अन् परदेशातही महागात पडणार?
US attacks on Iran: इराणने म्हटले आहे की त्यांच्या जोरदार तटबंदी असलेल्या फोर्डो अणुस्थळाचे फक्त किरकोळ नुकसान झाले आहे. त्यामुळे कोणता पक्ष बरोबर आहे हे काळच सांगेल.

US attacks on Iran: जानेवारीमध्ये शांतता प्रस्थापित करण्याचे आश्वासन देऊन व्हाईट हाऊसमध्ये परतलेले राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराण आणि इस्रायलमधील संघर्षात अमेरिकेला घुसवण्यासाठी एक नाट्यमय पाऊल उचलले आहे. पदभार स्वीकारल्यापासून मध्यपूर्वेत शांतता प्रस्थापित करणे तर दूरच, ट्रम्प आता आणखी मोठ्या युद्धाच्या उंबरठ्यावर असलेल्या प्रदेशाचे अध्यक्ष आहेत. एक अशी लढाई ज्यामध्ये अमेरिका सक्रिय सहभागी आहे. अमेरिकन सैन्याने इराणमधील तीन अणुस्थळांवर हल्ला केल्याची सोशल मीडियावर घोषणा केल्यानंतर दोन तासांहून अधिक काळ व्हाईट हाऊसमधून राष्ट्राला उद्देशून केलेल्या भाषणात, अमेरिकन अध्यक्षांनी सांगितले की ही कारवाई अद्भुत यश होती. त्यांनी आशा व्यक्त केली की त्यांच्या या पावलामुळे अधिक चिरस्थायी शांततेचे दरवाजे उघडतील जिथे इराणला आता अणुशक्ती बनण्याची क्षमता राहिलेली नाही.
इराणचा किरकोळ नुकसान झाल्याचा दावा
इराणने म्हटले आहे की त्यांच्या जोरदार तटबंदी असलेल्या फोर्डो अणुस्थळाचे फक्त किरकोळ नुकसान झाले आहे. त्यामुळे कोणता पक्ष बरोबर आहे हे काळच सांगेल. उपराष्ट्रपती जेडी व्हान्स, परराष्ट्र सचिव मार्को रुबियो आणि संरक्षण सचिव पीट हेगसेथ यांच्यासोबत ट्रम्प यांनी इराणला इशारा दिला की जर त्यांनी त्यांचा अणुकार्यक्रम सोडला नाही तर त्यांना भविष्यात खूपच वाईट हल्ले सहन करावे लागतील. ट्रम्प म्हणाले की अनेक लक्ष्ये शिल्लक आहेत आणि अमेरिका वेगाने, अचूकतेने आणि कौशल्याने त्यांचा पाठलाग करेल. राष्ट्राध्यक्षांच्या या धाडसाला न जुमानता, इराणमध्ये अमेरिकेचे सतत लष्करी हस्तक्षेप अमेरिका, प्रदेश आणि जगासाठी सर्वात वाईट परिस्थिती असू शकते. संयुक्त राष्ट्रांचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी अमेरिकेच्या संघर्ष वाढवण्याच्या निर्णयामुळे सूचक इशारा दिला आहे.
इराणींना दोन आठवड्यांची मुदत दिली पण...
गुरुवारी डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इराणींना दोन आठवड्यांची मुदत दिली पण ती अपेक्षेपेक्षा खूपच कमी वेळात संपली. शनिवारी रात्री, अमेरिकन अध्यक्षांनी जाहीर केले की त्यांनी कारवाई केली आहे. वाटाघाटीसाठी दोन आठवडे दिले होते का? या आठवड्याच्या शेवटी इराणींना सुरक्षिततेच्या खोट्या भावनेत आकर्षित करण्याचा प्रयत्न? की ट्रम्पचे नियुक्त शांतीकर्ते स्टीव्ह विटकॉफ यांच्या नेतृत्वाखाली पडद्यामागील वाटाघाटी कोलमडल्या? अशीही चर्चा आहे. हल्ल्यांनंतर लगेचच फारसे माहिती नाही. परंतु त्यांच्या सोशल मीडिया पोस्टमध्ये आणि त्यांच्या टेलिव्हिजन भाषणात ट्रम्प यांनी शांततेचे दार उघडण्याचा प्रयत्न केला. तथापि, हा एक आशावादी दृष्टिकोन असू शकतो. इस्रायलींनी इराणच्या लष्करी क्षमता कमी करण्यासाठी बरेच प्रयत्न केले असले तरी, अयातुल्लांकडे अजूनही शस्त्रे आहेत.
इराण हल्ल्यांना कसा प्रतिसाद देईल?
आता वाट पाहण्याचा खेळ सुरू होतो. इराण आपल्या अणु कार्यक्रमाचा मुकुटरत्न मानल्या जाणाऱ्या फोर्डोसह तीन ठिकाणी झालेल्या हल्ल्यांना कसा प्रतिसाद देईल? अमेरिकेच्या हल्ल्यांमुळे इराणला वाटाघाटीच्या टेबलावर अधिक सवलती देण्यास भाग पाडले जाईल अशी ट्रम्प यांना आशा आहे असे दिसते, परंतु इस्रायली हल्ल्यात असताना बोलण्यास तयार नसलेला देश अमेरिकन बॉम्ब पडत असताना अधिक इच्छुक असेल असे वाटत नाही. ट्रम्प असे म्हणत होते की अमेरिकेचा हल्ला हा एक एकमेव, यशस्वी कार्यक्रम होता, जर तसे झाले नाही, तर पुन्हा हल्ला करण्याचा दबाव वाढेल. त्या धोक्यात देशांतर्गत राजकीय चिंता आणि आंतरराष्ट्रीय सुरक्षेचे प्रश्न समाविष्ट आहेत. इराणवर अमेरिकेच्या हल्ल्याच्या शक्यतेवर केवळ डेमोक्रॅट्सकडूनच नव्हे तर ट्रम्प यांच्या स्वतःच्या "अमेरिका फर्स्ट" चळवळीतूनही तीव्र टीका झाली होती. शनिवारचा हल्ला राष्ट्रपतींसाठी एक आक्रमक पाऊल आहे. ज्यांनी त्यांच्या पहिल्या अध्यक्षीय कार्यकाळात कोणतेही नवीन युद्ध सुरू न करण्याचा अभिमान बाळगला होता आणि गेल्या वर्षी प्रचाराच्या वेळी देशाला परराष्ट्र संघर्षात ओढणाऱ्या पूर्वसुरींविरुद्ध नियमितपणे टीका केली होती. ट्रम्प यांनी आपले पाऊल उचलले आहे. येथून ते कुठे जाते हे पूर्णपणे त्यांच्या नियंत्रणात नाही.
इतर महत्वाच्या बातम्या